Żołnierze polscy to najlepsi w świecie żołnierze – tak mówił Wielki Książę Konstanty obserwujący bitwę grochowską

Wojciech Kossak – Olszynka Grochowska. Fot. Wikimedia

188 lat temu zakończyła się najkrwawsza bitwa powstania listopadowego. Bitwa pod Olszynką Grochowską wstrzymała szturm wojsk rosyjskich na Warszawę.

25 lutego 1831 roku na przedmościu praskim pod Białołęką i Grochowem siły polskie dowodzone przez generała Chłopickiego, liczące około 36 tys. żołnierzy, zmierzyły się z armią carską liczącą około 59 tys. ludzi.

Głównym zadaniem Polaków była obrona Warszawy i uniemożliwienie Rosjanom przeprawy przez Wisłę. Po zwycięskich dla Polaków starciach pod Wawrem i Białołęką, feldmarszałek Dybicz podjął decyzję rzucenia sił głównych do natarcia przeciw centrum polskiego ugrupowania. Najbardziej wysuniętą pozycją był mały zagajnik olchowy pod wsią Grochów, którego bronił 4. Pułk Piechoty. Zacięta obrona polskiego pułku załamywała kolejne szturmy Rosjan. Olszynka Grochowska przechodziła wielokrotnie z rąk do rąk.

Ostatecznie polskie oddziały wycofały się na Pragę.

Bitwę pod Grochowem uznaje się za nierozstrzygniętą. Wojskom rosyjskim nie udało się rozbić polskiej armii. Dybicz zaniechał także szturmu Pragi. Straty rosyjskie to około 9400 żołnierzy. Polskich żołnierzy zginęło 7350.

Po bitwie pod Olszynką Grochowską w wielu polskich rodzinach uczestników wydarzenia tradycją stało się noszenie na pamiątkę krzyżyków z drzewa olchowego ze złotą tabliczką, na której wygrawerowana była data Olszynka – 25 lutego 1831.

Bitwa ta była inspiracją dla Stanisława Wyspiańskiego do napisania w 1898 roku dramatu Warszawianka. Akcja tej sztuki teatralnej rozgrywa się we wnętrzach istniejącego do dziś Dworku Grochowskiego na Gocławku, który według legendy w czasie bitwy miał być kwaterą gen. Józefa Chłopickiego.

W 1916 roku w miejscu bitwy w obecności ok. 100 tys. osób ustawiono drewniany krzyż – pomnik Poległych w Bitwie pod Grochowem. W 1931 wmurowano tam akt erekcyjny pod mauzoleum, na którym podpisy złożyli prezydent Ignacy Mościcki i Józef Piłsudski.

PAKIET Kościół na Straży Polskiej Wolności. Tom 3. Naród bez państwa. Czas zaborów + Uległość czy niepodległość

 

Kościół na Straży Polskiej Wolności. Tom 3. Naród bez państwa. Czas zaborów
Tak jeszcze nikt nie przedstawiał dziejów i Kościoła, i narodu - nie tylko w Polsce. Seria wydawnicza Białego Kruka KOŚCIÓŁ NA STRAŻY POLSKIEJ WOLNOŚCI to cztery najwyższej jakości edytorskiej i graficznej tomy ukazujące zależność losów Polaków od wiary katolickiej - i odwrotnie.

Zobacz fragmenty Zamów książkę